Om te beginnen…
Iedereen stelt zich in het leven wel eens vragen als: waar kom ik vandaan? Wie waren mijn voorouders? Hoe leefden zij? Wat deden ze?
In de meeste gevallen kennen we onze voorouders maar één of twee generaties terug. We weten nog net wie onze grootouders waren, maar vroegere generaties wordt heel moeilijk.
Steeds meer mensen willen op de eerdergenoemde vragen een antwoord vinden en gaan daartoe op speurtocht in het verleden. Men wil voor eens en altijd duidelijkheid te hebben over de al dan niet adellijke afkomst. Met het onderzoek krijgen ze langzaam een beeld van hun voorouders, zoals zij leefden en werkten.
Maar eerst het begrip genealogie.
Genealogie heeft twee betekenissen. Allereerst is het de officiële benaming voor geslachtkunde. Geslachtkunde houdt zich bezig met de afstamming en de herkomst van families en de opeenvolging van de generaties. Genealogie is daarnaast ook het officiële en algemene woord voor elke soort familieoverzicht. Genealogie is dus zowel een bezigheid als het resultaat daarvan.
Toch is genealogie een aparte hobby. Net als postzegels verzamelen, heeft iets fascinerends dat buitenstaanders niet direcht kunnen bevatten. Of je het nu doet als hobby, voor een familiereunie, of om een andere reden, je stamboom opzetten loopt niet steeds van een leijen dakje.
Tips voor beginners
Begin met het verzamelen van zoveel mogelijk gegevens uit trouwboekjes, paspoorten, geboortekaartjes, huwelijksaankondigingen, bidprentjes, diploma’s, fotoalbums, persoonsbewijzen, notariële akten en wat je verder nog meer tegenkomt. Noteer alles, zoals bijvoorbeeld datum, plaats, adres, geboorte, doop, huwelijk, overlijden, begraafplaats, beroep, eventuele crematie en scheiding. Ga met deze gegevens naar familieleden, ooms en tantes, oudooms en oudtantes, praat erover, maak ze enthousiast en noteer hun familieverhalen, vraag of je kopieën van foto’s en andere documenten mag maken.
Lees boeken op genealogisch gebied en raadpleeg diverse internetsites (www.genealogie.startpagina.nl, www.ontdekjouwverhaal.nl of www.cbg.nl, genealogieonline.nl, geneanet.nl)
Recente gegevens, zeg maar vanaf 1811 (Napoleon) tot en met ca. 1940 vindt u, met uitzondering van de Persoonskaart, in de Rijks-, Gemeente- of streekarchieven). U vindt daar:
- Burgerlijke stand (B.S.).
Vanaf 1811 tot 1902 (geboorten), tot 1922 (huwelijken), tot 1942-1950 (overlijdens). Als u bij het zoeken het jaartal nog niet weet, kunt u eerst de 10-jarentafels van een bepaalde periode nakijken. Noteer alles van de akten, of laat ze fotokopiëren. Ook de aktenummers zijn belangrijk. U kunt een groot deel van de burgerlijke stand gegevens ook vinden op wiewaswie.nl. Een makkelijke toegang op de gescande akten van familysearch is via www.genver.nl.
- Huwelijksbijlagen
Met het aktenummer van de huwelijksakte uit de B.S. kunt u de bijlagen terugvinden of aanvragen in de Rijksarchieven van de provincie. De bijlagen bevatten kopieën van de geboorteakte van bruid en bruidegom, eventueel overlijdensakte van ouders, Nationale Militie (keuring militaire dienst) en mogelijk andere interessante gegevens.
- Bevolkingsregister.
Tussen ca. 1850 en ca. 1920. Een overzicht van personen op adres. U kijkt op naam, eerst op het overzicht van de betr. periode (klapper), daarna bij de verwijsnummers. U vindt dan het hele gezin op het moment van registratie. De jaartallen die vermeld worden, moet u nog wel vergelijken met de juiste akte uit de B.S. aangezien er nog al eens verschrijvingen voorkomen. De B.S. bevat de formeel juiste gegevens.
- Gezinskaart
Tussen 1920 en 1938 kennen we in Nederland de gezinskaart.
- Volkstellingen
1829, 1839, 1899 en 1947. Zie voor informatie over volkstellingen: www.volkstellingen.nl. Van de laatste telling zijn de namen en woonplaatsen verwerkt in het Repertorium Nederlandse Familienamen. Deze boeken laten zien waar in Nederland de naam veel voorkomt. Zie ook : Nederlandse Familienamenbank
- Naslagwerken
Wellicht zijn er al eerder mensen bezig geweest met uw familie(naam).
Zie bijv. Centraal Bureau voor Genealogie
- – Raadpleeg de volgende documentatie:
– Het Genealogisch Repertorium van Beresteyn.( 4 delen):
– Het register op het blad Gens Nostra van de NGV (1946-1995, ook digitaal te verkrijgen);
– Het Centraal Naamregister in het Verenigingscentrum van de NGV in Weesp (alleen voor leden);
– De gegevens bij het Centraal Bureau voor Genealogie (digitaal via de website www.cbg.nl);
– De kaartenbakken of overzichten in het archief waar u uw familie zoekt;
– Contact met een lokale historische of genealogische vereniging;
– Kwartierstaten boeken van families uit de streek waar u zoekt;
– Contactdienst van de NGV, met gegevens die beschikbaar gesteld worden door leden en niet leden.
- Verzamelingen
– (in het VC in Weesp en in het CBG in Den Haag).
– Krantenknipsels, bv. rouwadvertenties, geboorteadvertenties;
– Bidprentjes, handschriften, familiedossiers.
Daarnaast is er de Persoonkaart vanaf 1938 tot heden. Ongeveer 2 jaar na het overlijden gaat de persoonskaart van de persoon naar het Centraal Bureau voor Genealogie (CBG). Op deze kaart staan o.a. geboorte, huwelijk, overlijden, ouders van de persoon geregistreerd. U kunt hiervan een uittreksel verkrijgen. Wijze van bestellen met behulp van een informatieformulier, te bevragen bij het Centraal Bureau voor Genealogie. Zie www.cbg.nl.
Familieonderzoek voor 1811:
Hierbij is het belangrijk dat u weet bij welke kerk uw familie hoorde. In de betreffende Doop-, Trouw- en Begraafboeken van de kerk (de zg. DTB) en lidmatenregisters kunt u uw gegevens verder terugvinden. Deze DTB gegevens zijn bij Rijks-, of streekarchieven of Historische Centra’s in de provinciehoofdstad in te zien.
Bronnen om nog wat meer over uw familie te weten te komen.
Deze bronnen geven inzicht in de woonomgeving, de familieverhoudingen, de financiële situatie en/of het gedrag van familieleden.
- Notariële en rechterlijke archieven, voor bijvoorbeeld huwelijkse voorwaarden, koop en verkoop van (on)roerende goederen, testamenten, boedelinventaris en boedelscheidingsverklaringen;
- Kadastrale archieven, voor de heffing van grondbelasting, bv. gegevens over hypotheken;
- Aardrijkskundige boeken, bv. Aardrijkskundig Woordenboek van
- Register van Naamsaanneming, lijst van personen die tussen 1811 en 1825 nog geen achternaam hadden, en die er toen een aannamen;
- Memories van successie, van 1818 tot 1900, betreffende de successiebelasting;
- Weeshuizen, meestal bij een kerk. Kerkboeken, notulen van de kerkenraadsvergaderingen (Gemeentelijk- of Kerkarchief);
- Verenigingen, Gemeente- of Rijksinstellingen, Vakbonden, enz.. Van veel instellingen zijn aparte archieven bewaard gebleven.
Bovenstaande voorbeelden geven een korte samenvatting van een aantal mogelijkheden om verder te zoeken. De stukken van deze archieven moet u meestal aanvragen d.m.v een invulbriefje. De nummers van de stukken vindt u in de Inventaris (in iedere studiezaal is een bundel, een map of een kaartsysteem of computer waarin alle archiefstukken van het betreffende archief beschreven staan).